Leidde de algemene besparing van 6 procent op subsidies al tot grote consternatie bij de kunsten en de socioculturele organisaties, dan dreigt een nieuwe maatregel de relaties met het middenveld verder onder spanning te zetten. Komende woensdag al willen de N-VA, Open VLD en CD&V een decreetwijziging laten goedkeuren waardoor initiatieven binnen het sociaal-cultureel volwassenenwerk 'die zich terugplooien op etnisch-culturele afkomst en segregatie in de hand werken', helemaal niet meer gesubsidieerd worden. 'Dat wordt een prioritair beoordelingselement', staat te lezen in het voorstel van decreet. Dat wijzigt ook alle bepalingen 'die de autonome beslissingsbevoegdheid van de regering beperken'. Voortaan zal de Vlaamse regering dus het advies van de beoordelingscommissie naast zich kunnen neerleggen.
Het Steunpunt Sociaal-Cultureel Werk (Socius) lijst vandaag 135 organisaties op die binnen het sociaal-cultureel volwassenenwerk door de Vlaamse Gemeenschap erkend zijn. Daar zijn gevestigde namen bij zoals Davidsfonds, Bond Zonder Naam, Welzijnszorg en de Fietsersbond. Maar verschillende organisaties staan expliciet opgelijst als etnisch-culturele organisaties, waaronder de Federatie van Marokkaanse Verenigingen. Die kreeg in 2018 nog 412.169 euro subsidies. Nog andere verenigingen, zoals het intercultureel platform Kif Kif (185.000 euro in 2018) en het Koerdisch Instituut (130.250 euro), lijken door de decreetswijzigingen geviseerd te worden. Alles samen gaat het om een 15-tal verenigingen.
De aanpassing was al aangekondigd in het regeerakkoord en in de beleidsnota van minister van Cultuur Jan Jambon (N-VA), maar de snelheid waarmee er werk van gemaakt wordt, valt op. 'Men heeft in het verleden gekozen voor het idee dat nieuwkomers zich best integreren bij mensen met dezelfde achtergrond. Ondertussen blijkt dat de band met het thuisland té sterk aanwezig blijft om aan goede gemeenschapsvorming te doen. Daarom gooien we nu het roer om', aldus hoofdindiener Marius Meremans (N-VA). 'Een kritisch middenveld is belangrijk, maar wie polarisatie en segregatie in de hand werkt, kunnen we niet meer subsidiëren.'
Open VLD, de partij voor wie 'niet iemands afkomst, maar wel zijn toekomst geldt', schaart zich 100 procent achter het compromis, reageert Vlaams Parlementslid Stephanie D'Hose. 'De geplande subsidiestop geldt alleen voor organisaties die segregatie in de hand werken', benadrukt ze. Dat de regering het laatste woord heeft, noemt ze 'het primaat van de politiek'. Voor de liberalen is het belangrijk dat er een herverdeling komt. 'Er zat te veel rek op de subsidies, en er werd weinig rekening gehouden met de maatschappelijke relevantie. De grote organisaties waren klaarblijkelijk too big too fail.'
Meremans wil geen organisaties bij naam noemen. 'Maar een aantal zal toch eens de eigen werking moeten bekijken.' In 2017 haalde de N-VA'er al eens zwaar uit naar Kif Kif in het parlement, naar aanleiding van een gefotoshopt beeld in een opiniestuk op de site waarop IS-beul Jihadi John klaar stond om Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten en toenmalig staatssecretaris Theo Francken (N-VA) te onthoofden. Meremans sprak van een 'beweging die eerder een forum aan het worden is voor haatboodschappen, voor polarisering, voor het opzetten van gemeenschappen tegen elkaar, laat staan dat dit nog iets te maken heeft met bruggen bouwen'. Meremans vroeg zich toen al luidop af in hoeverre Kif Kif ondersteuning verdiende.
Bij Kif Kif maakt men zich sterk aan de criteria van de Vlaamse regering te voldoen. 'Wij hebben ons nooit teruggeplooid op één etnisch-culturele groep, onze visie en missie ademen inclusiviteit', stelt algemeen coördinator Mohamed El Khalfioui. 'We werken rond racisme en discriminatie, maar ook rond burgerschap en democratie.'
Vanaf 1 december zouden de wijzigingen van kracht moeten zijn. Tegen het eind van het jaar moeten de socioculturele verenigingen immers een nieuw subsidiedossier indienen voor de periode 2021-2025. De evaluatie van die dossiers zou dan al gebeuren op basis van het gewijzigde decreet. Stephanie D'Hose had naar eigen zeggen 'ook liever meer tijd besteed aan het dossier in het parlement', maar het kan niet anders, zegt ze. 'Net omdát de procedure loopt, is het nu het moment om het decreet goed te keuren, anders zitten we weer voor vijf jaar vast.'
Oppositielid Staf Pelckmans (Groen) hekelt die manier van werken. 'De regels veranderen terwijl organisaties hun dossiers al klaar hebben voor een nieuwe aanvraag. Dat is niet serieus. En alweer is er geen enkel overleg geweest met de organisaties.'
Hij vraagt zich af of de wijzigingen juridisch voldoende onderbouwd zijn en niet in strijd zijn met onder meer artikel 11 van de grondwet. Dat stelt dat wetgeving 'de rechten en vrijheden van ideologische en filosofische minderheden' dient te waarborgen.
De Standaard, 23/11/2019
